Η Αγία Πετρούπολη, γνωστή και ως “το παράθυρο της Ρωσίας προς την Ευρώπη”, αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές και εμβληματικές πόλεις του κόσμου. Η ίδρυσή της συνδέεται με τον Μέγα Πέτρο (Πέτρο Α’), ο οποίος οραματίστηκε τη δημιουργία μιας σύγχρονης, δυτικού τύπου πόλης, που θα εδραίωνε τη Ρωσία ως ισχυρή δύναμη στον ευρωπαϊκό χάρτη. Η κατασκευή της Αγίας Πετρούπολης είναι μια ιστορία γεμάτη θυσίες, φιλοδοξία και αποφασιστικότητα.
Στις 16 Μαΐου του 1703, με απόφαση του Πέτρου Α’ άρχισε να ιδρύεται μια νέα πρωτεύουσα στις όχθες του ποταμού Νέβα. Η επιλογή της τοποθεσίας δεν ήταν τυχαία. Η περιοχή ήταν στρατηγικής σημασίας, καθώς βρισκόταν κοντά στη Βαλτική Θάλασσα, γεγονός που θα επέτρεπε στη Ρωσία να αποκτήσει άμεση πρόσβαση στις θαλάσσιες εμπορικές διαδρομές της Ευρώπης. Επιπλέον, η τοποθεσία παρείχε τη δυνατότητα για την κατασκευή ενός ισχυρού φρουρίου που θα προστατεύει τη νέα πόλη από εχθρικές επιθέσεις.
Πριν την ίδρυση της Αγίας Πετρούπολης, η περιοχή ήταν υπό σουηδική κατοχή. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Βόρειου Πολέμου 1700-1721 (Великая Северная война), η Ρωσία κατέλαβε την περιοχή, γεγονός που έδωσε στον Πέτρο Α’ τη δυνατότητα να ξεκινήσει την υλοποίηση του οράματός του.
Η πρώτη κατασκευή που ανεγέρθηκε στην περιοχή ήταν το φρούριο των Πέτρου και Παύλου (Петропавловская крепость), το οποίο χρονολογείται το 1703. Το φρούριο αποτέλεσε την αρχή της ανάπτυξης της πόλης και προσέφερε προστασία από πιθανούς εχθρικούς κινδύνους. Παράλληλα, οι εργασίες για την ανέγερση κατοικιών, διοικητικών κτιρίων και υποδομών άρχισαν αμέσως, με τον Πέτρο Α’ να επιβλέπει προσωπικά την πρόοδο των έργων.
Η κατασκευή της Αγίας Πετρούπολης απαιτούσε τεράστια εργατική δύναμη. Χιλιάδες εργάτες, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν αγρότες, στρατιώτες και κρατούμενοι, εργάστηκαν κάτω από εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες. Οι συνθήκες εργασίας ήταν απάνθρωπες, με τους εργάτες να αντιμετωπίζουν αρρώστιες, υποσιτισμό και τα ακραία καιρικά φαινόμενα της περιοχής.Οι πλημμύρες και τα βαλτώδη εδάφη δυσκόλευαν ακόμη περισσότερο την κατασκευή.
Η Αγία Πετρούπολη σχεδιάστηκε με βάση τις ευρωπαϊκές αστικές αρχές, με τη συμμετοχή κορυφαίων ξένων αρχιτεκτόνων και μηχανικών. Ένας από τους πιο σημαντικούς ήταν ο Ιταλός αρχιτέκτονας Ντομένικο Τρετζίνι, ο οποίος συνέβαλε στη δημιουργία ενός οργανωμένου αστικού περιβάλλοντος με γεωμετρική ακρίβεια.
Η πόλη χαρακτηρίστηκε από ευθείς και πλατιούς δρόμους, μεγάλα κανάλια, εντυπωσιακές γέφυρες και κτίρια με μπαρόκ και νεοκλασικό στυλ. Οι δρόμοι σχεδιάστηκαν ώστε να συνδέουν τα κύρια σημεία της πόλης, όπως το φρούριο των Πέτρου και Παύλου, την πλατεία των Ανακτόρων και τη λεωφόρο Νέφσκι Προσπέκτ (Невский проспект).
Ένα από τα πιο φιλόδοξα σχέδια ήταν η δημιουργία ενός δικτύου καναλιών, που θα εξασφάλιζε τη μεταφορά αγαθών και ανθρώπων, ενώ παράλληλα θα μείωνε τον κίνδυνο πλημμυρών. Αυτή η ιδέα επηρέασε την αρχιτεκτονική της πόλης και της προσέδωσε το παρατσούκλι “Βενετία του Βορρά”.
Το 1712, η Αγία Πετρούπολη ανακηρύχθηκε πρωτεύουσα της Ρωσίας, αντικαθιστώντας τη Μόσχα. Αυτή η κίνηση ήταν μέρος της ευρύτερης στρατηγικής του Πέτρου Α’ για τη μεταρρύθμιση της Ρωσίας και την ευθυγράμμισή της με τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Η πόλη έγινε το πολιτικό, πολιτιστικό και οικονομικό κέντρο της χώρας. Η μεταφορά της πρωτεύουσας στην Αγία Πετρούπολη συμβόλιζε την απόσπαση της Ρωσίας από το παραδοσιακό της παρελθόν και την πορεία προς ένα πιο εκσυγχρονισμένο μέλλον. Η πόλη εξελίχθηκε σε κόμβο επιστημονικών, καλλιτεχνικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων, φιλοξενώντας μερικά από τα σημαντικότερα έργα τέχνης και αρχιτεκτονικής της Ρωσίας.
Η Αγία Πετρούπολη αποτελεί ένα ζωντανό μνημείο της οραματικής σκέψης του Πέτρου Α’. Η πόλη συνεχίζει να εντυπωσιάζει με τα αρχιτεκτονικά της θαύματα, όπως το Ερμιτάζ, το των Χειμερινό Ανάκτορο και τον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Ισαάκ. Οι πλατείες, οι γέφυρες και τα κανάλια της αντανακλούν τη μοναδική συνύπαρξη ευρωπαϊκής και ρωσικής κουλτούρας.
Η Αγία Πετρούπολη έχει γνωρίσει αρκετές αλλαγές ονόματος στην ιστορία της, οι οποίες αντικατοπτρίζουν τις πολιτικές και κοινωνικές αλλαγές της Ρωσίας. Το 1914, κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, η πόλη μετονομάστηκε σε Πετρούπολη (Петроград). Το 1924, μετά τον θάνατο του Λένιν, η πόλη μετονομάστηκε σε Λένινγκραντ (Ленинград) προς τιμήν του. Το 1991, μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, η πόλη ανέκτησε το αρχικό της όνομα, Αγία Πετρούπολη, μέσα από δημοψήφισμα. Αυτές οι αλλαγές αντικατοπτρίζουν την εξέλιξη της ρωσικής κοινωνίας και τη μεταβαλλόμενη πολιτική της ταυτότητα.
ΠΗΓΕΣ
https://spb.ritual.ru/poleznaya-informatsiya/stati/skolko-lyudey-pogiblo-pri-stroitelstve-sankt-peterburga/
https://forumspb.com/o-sankt-peterburge/history/
https://www.prlib.ru/history/619494
https://www.prlib.ru/news/658711
